Mahfi Eğilmez: Türkiye’nin nüfus yapısı değişiyor
DUVAR-TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) ile 2023 yılında gerçekleştirilen nüfus sayımı sonuçlarını açıkladı. Ekonomist Mahfi Eğilmez, sonuçlara ilişkin değerlendirmesinde, yıllık nüfus artışının azaldığını ve nüfusun giderek yaşlandığını kaydetti.
Hayat pahalılığının nüfus yapısını etkilediğini belirten Eğilmez’in yazısı şöyle:
“TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) ile 2023 yılında yapılan nüfus sayımı sonuçlarını açıkladı. 2023 yılında yıllık nüfus artışında önemli bir düşüş yaşandı. 2022 yılında binde 7,1 artan nüfus, 2023 yılında binde 1,1 oranında artmış görünüyor. Bu hızlı düşüşte hızla artan hayat pahalılığı ve depremin etkisi var. Tecrübeli.
İl ve ilçelerde yaşayan nüfus 79,4 milyon kişi (toplam nüfusun yüzde 93’ü), belde ve köylerde yaşayan nüfus ise yaklaşık 6 milyon kişidir (toplam nüfusun yaklaşık yüzde 7’si). Karşılaştırıldığında, nüfusun yüzde 93’ü, toplam nüfusun ise yüzde 7’si şehirlerde yaşıyor. Çoğunun kırsal kesimde yaşadığını söyleyebiliriz. Kırsal kesimde yaşayan insan oranının bu düşüklüğü, gelecekte tarımsal üretimin daha da sorunlu olacağının göstergesidir.
85 milyondan fazla nüfusun yüzde 38’i beş büyük ilde yaşıyor:
İstanbul tek başına ülke nüfusunun yaklaşık beşte birine ev sahipliği yapıyor ve bu nüfusla Avrupa’nın birçok ülkesinden daha fazla nüfusa sahip. Benzer durumlar Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya için de geçerli.
Yakın zamana kadar Türkiye’yi yönetenler ülkenin genç nüfusuyla gurur duyuyor, yaşlanan Avrupa’ya bizi de aralarına almaları gerektiği mesajını verirken, üreten gençlere de ihtiyaç duyacaklarını iddia ederek bu konuyu vurguluyorlardı. Bu görüş değişiyor, Türkiye yavaş yavaş yaşlanıyor:
Ülkenin yaş ortalaması 2007 yılında 27 – 28 iken 2023 yılında 33 – 35’e çıkmıştır. Kuşkusuz bu ortalamalar hâlâ genç yaş ortalamaları olarak değerlendirilebilir ancak nüfusun yaşlandığı da bir gerçektir.
Göç İdaresi Başkanlığı tarafından 2023 yılı sonu itibarıyla Türkiye’de yaşayan mülteci sayısı yaklaşık 4,7 milyon kişi olarak açıklandı. Bunlar arasında en büyük nüfusu Suriyeli mülteciler oluştururken, bunu Afganlar ve Iraklılar takip ediyor. Üstelik Türkiye’de yaşayan yaklaşık 1,6 milyon yabancı nüfus içinde en fazla sayıya sahip olanlar Iraklılar. Bunları Afganlar, Almanlar ve Türkmenler takip ediyor.
Özetle şunu söyleyebiliriz: (1) Türkiye’de nüfus artış hızı azalıyor. (2) Türkiye nüfusu yaşlanma sürecine girmiştir. (3) Erkek nüfus, kadın nüfusun biraz ilerisinde görünmektedir. (4) İnsanların yüzde 90’ından fazlası şehirlerde yaşıyor. (5) Türkiye’de 85,4 milyonluk nüfusa dahil olmayan 4,7 milyon mülteci yaşıyor.”
(EKONOMİK HİZMET)
